Vandaag ga ik lekker aan de slag met de plantenmonografie van mijn favoriete boom, de meidoorn, Crataegus monogyna en laevigata. Ik weet dat dit eigenlijk een heester is, maar de meidoorns die mij het meeste bijstaan waren zo oud dat het ondertussen bomen waren geworden. Met hun kronkelige takken en grove bast leken het meestal oude wijzen. Ik mocht er graag tijd onder doorbrengen.
Het is je vast opgevallen dat er dit keer niet 1, maar 2 Latijnse namen in de titel staan. Ik bespreek namelijk beide bij mij lokaal veelvoorkomende soorten. De monogyna is degene met de witte bloemen. Die is eenstijlig en heeft 1 zaad per bes. De laevigata is de heester met de roze bloemen. Deze is tweestijlig en die heeft dus 2 zaden per bes. De X staat voor kruising, want deze beide meidoorns planten zich met elkaar voort.
Zoveel te vertellen over deze struik! Laten we het over de geneeskrachtige eigenschappen hebben en dat zijn er velen. Deze eigenschappen hebben vooral betrekking op hart en bloedvaten en daaraan gerelateerde kwalen. Denk bijvoorbeeld aan hartinsufficiëntie, bloeddruk en bloedsomloopstoornissen. Daarnaast heeft meidoorn een positief effect op stressgerelateerde aandoeningen.
Bij de magische eigenschappen kan ik natuurlijk niet anders dan beginnen bij vruchtbaarheidsmagie. We kennen vast allemaal de volksfeesten aan het begin van de zomer, waarbij meisjes en jongens met rode en witte linten rondom de meiboom dansen. Wat minder bekend is, is dat de meidoorn een krachtige beschermer is tegen magie met kwade bedoelingen en dat het een goede is bij divinatie. Maar er is nog veel meer te vertellen. Lees de rest over de eigenschappen van de meidoorn wat betreft geneeskracht, magie en natuurlijk eetbaarheid – deze boom werd niet voor niets de boterhammenboom genoemd – in de rest van de monografie.
De meidoorn is een langzaam groeiende heester die meestal maximaal 10 meter, maar soms wel tot 20 meter hoog kan worden. De meidoorn heeft een uitgebreid wortelnetwerk en een dichtvertakte kroon.
De schors is aanvankelijk lichtgrijs en glad, maar verandert door de tijd heen naar bruin en gebarsten. Het hout vertoont verschillende kleuren: het kernhout is rood, terwijl het spint wit is. De takken zijn vaak kronkelig en dragen doornen. Het aantal doornen hangt af van de soort: de laevigata heeft er minder dan de monogyna.
De bladeren verschillen ook per soort. De monogyna heeft diep ingesneden bladeren met 3 tot 5 gescheiden lobben. De laevigata heeft 3 tot 7 ondiepe lobben en een gezaagde bladrand.
De beide soorten hebben ook verschillend gekleurde bloemen, monogyna wit en laevigata roze. De bloemen hebben vijf bladeren en staan in brede bijschermen. De helmknoppen zijn rood (laevigata) of paars (monogyna). Na de bloei vormt zich een rode steenvrucht met daarop nog een overblijfsel van de bloem, zoals je dat ook bij appels en peren ziet.
De volksnaam boterhammenboom wijst op het wijdverbreide gebruik van de meidoorn als voedsel. Ook in andere taal vind men vergelijkbare namen. Ik heb uit eerste hand verhalen van de generatie voor mij gehoord waarin ze vertellen dat ze onderweg naar school regelmatig van de struik aten als ze om welke reden dan ook geen kans hadden gezien om te ontbijten.
Het hout van de meidoorn is knetterhard. Het werd daarom in het verleden ook vaak gebruikt als hakblok bij onthoofdingen.
Het gerucht gaat dat de doornenkroon van Jezus gemaakt was van meidoorntakken.
Basislidmaatschap is gratis. Een plantenmonografie bevat informatie over:
Het is niet toegestaan inhoud te kopiëren
en zie verborgen content
