De verhalen die we onszelf vertellen en waarmee we onszelf ketenen

de verhalen die we onszelf vertellen foto

Mensen zijn dol op verhalen. Als je het mij vraagt is het zelfs de eigenschap die ons bij uitstek van andere dieren onderscheidt, het vermogen om verhalen te verzinnen. Wij zijn in staat tot fictie, hersenspinsels, luchtfietserij, enzovoort. Kortom, wij kunnen dingen bedenken die niets met de waarheid van doen hebben. Wij kunnen fantaseren.

Tot zover zal een ieder instemmend kunnen knikken. Wat veel mensen zich niet realiseren is dat wij ook ons dagelijks leven bij elkaar fantaseren. Ons hele leven, onze hele maatschappij hangt van verhalen aan elkaar. Alles wat wij beschouwen als de manier waarop de dingen werken in onze wereld is ooit door een mens, of een groep mensen, verzonnen. Die verzinsels hebben geresulteerd in wetten, normen, waarden en geloof.  We vinden ze in de uitspraak ‘zo is het nu eenmaal’. We vinden ze onder de noemers cultuur en traditie. Zonder de vruchten van onze fantasie zouden we nooit in zulke grote groepen kunnen functioneren. Dankzij de verhalen hebben we gezamenlijke overtuigingen en doelen, hetgeen helpt onze neuzen dezelfde kant op te houden.

De wereld is verzonnen

Maar het is desalniettemin fantasie. Als iemand jou dus zegt dat iets niet kan of gaat lukken omdat de wereld – het geheel van menselijke ‘beschaving’ –  zo niet in elkaar steekt is dat dus onzin. Achter werkelijk elke maatschappelijk geaccepteerde manier van doen schuilt een verzinsel. Achter de overtuiging dat je niet in het openbaar in je blote kont mag rondlopen, dat het onbeleefd is om te boeren of een scheet te laten, dat soort dagelijkse dingen. Maar ook dat de aarde er is voor de mens om te bezitten.

Als je dat ten alle tijde in je achterhoofd houdt, gaat de wereld er opeens heel anders uitzien. Je gaat door dogma heen prikken en de onzinnigheid zien van veel wat we altijd voor vanzelfsprekend hebben aangenomen. Het is het begin van terugkeren naar je oorsprong en de essentie der dingen en daarom van onschatbare waarde.