Hoe kun je geneeskrachtige planten verwerken? Over theeën, zalven, tincturen en nog veel meer.

Het is natuurlijk geweldig om te leren over de werking van planten, maar het is nog veel leuker om ze te gebruiken. In dit blog ga ik vertellen hoe je geneeskrachtige planten kunt verwerken. We gaan het hebben over theeën, zalven, tincturen en nog veel meer. Ik hou het ten allen tijde bij verwerkingen die je gewoon thuis in een goed uitgeruste keuken kunt maken.

Je kunt namelijk allerlei mooie processen gebruiken waarmee je kruiden kunt vernevelen, vriesdrogen en inhoudsstoffen extraheren en destilleren. De kans is echter groot dat je daar de spullen of inrichting niet voor hebt. Gelukkig is dat ook niet nodig. Zonder high tech apparaten kun je net zo goed gebruik maken van alles wat de natuur ons te bieden heeft.

De meest directe manier van verwerken: verse geneeskrachtige planten

De meest voor de hand liggende manier van geneeskrachtige planten gebruiken is natuurlijk vers. Zo kan je een blad van duizendblad kneuzen en direct op een wondje leggen om het bloeden te stelpen. Of je stopt een paar flinke toppen van een pepermuntplant of vers gesneden schijven gemberwortel zo in je theewater. Van sommige planten kun je het sap vers gebruiken. Je kunt van een grotere hoeveelheid plant – gekneusd of kort geblancheerd – kruidenpappen maken, die je vervolgens weer voor omslagen kunt gebruiken.

Zeker als je zelf het één en ander in je tuin of in het wild in de omgeving hebt staan, is dit een fijne manier om van het goede van geneeskrachtige planten te genieten. De keerzijde hiervan is dat je niet het hele jaar door verse kruiden kunt vinden. Dat is meteen de reden waarom wij mensen ontzettend lang geleden, toen we nog jagers en – vooral – verzamelaars waren, kruiden zijn gaan drogen en bewaren. Op die manier kun we op een optimale tijd oogsten en toch jaarrond planten gebruiken.

Voor alles een thee

Een methode die vrijwel altijd en overal kan, is thee maken. Deze methode is vooral bruikbaar voor de bovengrondse plantdelen. Gewoon een kop thee zetten omdat het lekker is kan natuurlijk altijd. Als je de plant therapeutisch wilt gebruiken, is thee niet perse de handigste keuze om te maken. Dat geldt vooral voor thee per kop; het wordt al beter als je meteen de hoeveelheid voor een hele dag klaarmaakt. Hoe dat komt? Bij thee per kop werken we meestal met kleine hoeveelheden en is het verkrijgen van de juiste dosering en evenwichtigheid van plantdelen erg lastig.

Dit is al minder bij een plant waarbij je bijvoorbeeld alleen de bladeren of alleen de bloemen gebruikt, maar dan nog. Door meteen je dagdosering te maken kun je een grotere hoeveelheid plant gebruiken, waardoor de kans dat alle gebruikte plantdelen in balans zijn en je dosering klopt groter wordt. In het vademecum noem ik voor de eenduidigheid meestal het aantal grammen per kop, maar dat kun je natuurlijk eenvoudig omrekenen.

Welke hoeveelheid je ook klaarmaakt, de bereiding is meestal ongeveer als volgt: doe de aangegeven hoeveelheid kruid in een kop of pot. Giet daar 150 ml water overheen dat net van de kook af is. Laat dit 10 minuten trekken. Ik dek de kop meestal af, zodat er zo min mogelijk vervliegt. Zeef de kruidenthee vervolgens en hij is klaar om te drinken. Je kunt ook een thee-ei of theelepel gebruiken, maar dan trekken de kruiden wel minder goed om het water er ‘minder goed bij kan’. Als het niet anders kan, dan moet het, maar in dat geval kan het aan te raden zijn om in ieder geval het ei af en toe door het water te bewegen en de thee iets langer te laten trekken.