Eenvoudig en effectief geneeskrachtige kruiden gebruiken deel 3: decoct oftewel afkooksel

Eenvoudig en effectief geneeskrachtige kruiden gebruiken deel 3: decoct oftewel afkooksel foto

In de voorgaande delen van deze serie hebben we het over het eenvoudig en effectief gebruiken van geneeskrachtige kruiden met water. We bespraken waarom dit nog steeds een van de belangrijkste manieren is om planten medicinaal te gebruiken, wat redenen zijn om dit te doen en waarom je eventueel voor een andere methode zou kiezen. Vervolgens hadden we het over bereiden van koude en warme infusies. Daarmee blijft er nu nog een belangrijke methode bereidingswijze onbesproken: het decoct of afkooksel. Hoe maak je eigenlijk geneeskrachtige decocten (of decocties) ?

Infusie of toch decoct?

Eerst wil ik kort herhalen waarom je soms kiest voor infusies en soms voor afkooksels. Deze keuze hangt af van het deel van een plant dat je gebruikt. De volgende plantenonderdelen zijn geschikt voor infusie: de meeste bladeren, bloemen, de zachtere stengels, sommige wortels.

Ik zeg ‘de meeste bladeren’ omdat er ook bladeren zijn die te taai zijn om makkelijk te onder het kookpunt te macereren. Hetzelfde geldt voor wortels. De structuur van een enkele is toegankelijk genoeg om geen langdurige verhitting nodig te hebben. Maar de meesten zijn dat niet. Om het makkelijker te maken zullen we het er in dit blog op houden dat we bladeren, bloemen, zachte stengels met een infusie bereiden en de rest – wortels, bessen, taaie stengels – met een afkooksel.

Benodigde materialen

Ook voor een decoct vind je de meeste benodigdheden gewoon in je keuken. Je hebt een container nodig om het water en de kruiden in te doen en materialen om de boel eventueel te zeven en natuurlijk iets om het uit op te drinken. Ik vertelde al bij de blog over infusies dat ik altijd probeer om metaal te vermijden. Dat is om kruisreacties te voorkomen. Metaal kan namelijk reageren met bijvoorbeeld looistoffen in je planten en is daarom niet zo geschikt.

Ook mijn decoctiepot is daarom van aardewerk. Glas kan natuurlijk ook. Let op dat je in ieder geval een pot gebruikt die op het vuur kan en niet uiteen zal spatten. Bij gebrek aan een dergelijke pot is het nog altijd beter om toch voor een roestvrijstalen pan te kiezen dan het risico op een schervenregen te lopen. Kies een pot met een goed sluitende deksel om het vervliegen van inhoudsstoffen te voorkomen.

Bij het maken van het afkooksel gebruik ik zelf geen houder of iets dergelijks voor mijn plantmateriaal. Alles gaat er los in. Ik gebruik decoctie als methode overigens nooit voor kruiden waarvan ik de etherische oliën nodig heb. Hetzelfde geld voor planten waarin een gom of hars in zit. Het eerste gaat gewoonweg verloren en het tweede zal in de drank neerslaan als viezige propjes. Geen aanrader dus.

Log in om te lezen hoe je de juiste kruiden/water ratio bepaalt en hoe je het afkooksel daadwerkelijk bereidt.