Schaduwwerk: werken aan traumaverwerking en veiligheidsgevoel

Veiligheid is prioriteit nummer een voor elk levend wezen. Voor de mens is dit niet anders dan voor anderen. Een mensenkind is uitermate kwetsbaar en daarom speelt het voor onze soort misschien nog wel meer dan voor sommige andere dieren. In onze wereld is veiligheid verre van vanzelfsprekend en gaat het dus nog wel eens mis met deze basisbehoefte.

Idealiter leren we namelijk vanuit een veilige omgeving hoe we met onveilige situaties kunnen omgaan. Helaas zijn er legio redenen waarom en manieren waarop dit verkeerd kan gaan. Dit gebeurt vaak in de jeugdjaren, wanneer de mens op zijn kwetsbaarst is. Dit hoeft echter niet. Het kan zelfs zo zijn dat het gevoel van onveiligheid in vorige generaties is ontstaan en is doorgegeven. En het kan in de volwassenheid ontstaan.

Gebrek aan veiligheid leidt tot copingmechanismen

Mensen die zich niet veilig voelen, ontwikkelen strategieën waardoor ze dat essentiële gevoel van veiligheid terugkrijgen. ‘Als ik dit doe, dan blijf ik veilig, dan komt het goed.’ Dit klinkt nu alsof het een bewuste keuze is die recht evenredig terug te voeren is op hetgeen dat het gevoel van onveiligheid veroorzaakte, maar dat is helaas niet zo. Het is een onbewust proces. Daardoor kan om te beginnen al lastig zijn een strategie als een strategie te herkennen, laat staan dat je makkelijk helder krijgt wat eraan ten grondslag ligt.

De strategie zelf kan van alles zijn. Het kan zich uiten in handelingen, in gedrag, maar ook in een combinatie van de twee. Eetstoornissen zijn een bekend voorbeeld. Conflictvermijdend gedrag ook, net als woedebeheersingsproblematiek. De neiging van vrouwen om zichzelf weg te cijferen is een strategie die velen van jullie bekend voor zal komen.

Copingstrategieën kunnen tot chronische ziektes leiden

Ook ik heb issues met veiligheid. Ik ben me hier al lange tijd bewust van en heb veel tijd gestoken in erachter komen waar dit vandaan komt. In mijn geval is het niet per se in dit of mijn leven ontstaan. Ook ik heb strategieën ontwikkeld die mij veiligheid moeten brengen.  Het ding is echter dat de strategieën uiteindelijk niet werkten – veiligheid bestaat niet – en dat ze, hoe goed bedoeld ook, me uiteindelijk in de weg gingen zitten. De meeste copingmechanismen gaan uiteindelijk een eigen leven leiden en kunnen resulteren in andere klachten. Ik was daar geen uitzondering op.

Mijn eigen ervaringen en mijn jaren als praktiserend wise woman hebben één ding glashelder aangetoond: veel mensen hebben hiermee te maken. Ik durf zelfs te beweren dat het bij iedereen met een chronische aandoening speelt. Dat bij het gros van die mensen een gevoel van onveiligheid ooit, ergens, ten grondslag heeft gelegen aan dit mechanisme.

Trauma en veiligheid

Het is niet voor niets dat trauma zo’n enorme hype is tegenwoordig. Je kunt je social media bijna niet bezoeken of er is wel een trauma conferentie waar de een na de andere grote naam je vertelt dat trauma de oorzaak is van veel ellende. Niet iedereen kan daar iets mee. Trauma wordt, in ieder geval in Nederland, vaak geassocieerd met hele heftige gebeurtenissen. Er zijn zeker voorbeelden te noemen die voortvloeien uit ronduit schokkende ervaringen, maar vaker nog vindt het een oorsprong in alledaagse dingen die schering en inslag zijn in onze huidige maatschappij. Op de lijst met negatieve jeugdervaringen – Adverse Childhood Experiences, gebeurtenissen die geassocieerd worden met lichamelijk en geestelijk trauma – staan gebeurtenissen die niet bepaald uitzonderlijk zijn tegenwoordig.

Niet vreemd dus dat veel mensen met chronische klachten er niet aan willen dat ze getraumatiseerd zijn. ‘Mijn kindertijd was redelijk onenerverend. Ik kom eigenlijk wel uit een warm nest. Dit kan dus niet op mij van toepassing zijn.’, hoor ik dan. Dat argument gaat echter voorbij dat we als mens een groot deel van ons leven behoorlijk hulpeloos zijn en afhankelijk van de grote mensen om ons heen. En dat wat we nu als klein beschouwen toen als heel heftig kan zijn ervaren. Het kan gebeurd zijn op een moment dat er geen volwassene bij was om je te helpen of dat de volwassene die er wel was, om welke reden dan ook, niet in staat was je adequaat te begeleiden. Het kan doorgegeven zijn door een volwassene die belangrijk voor je was en die kan het op diens beurt ook weer van een ander geleerd hebben. Tevens is het niet vreemd dat we zo massaal chronische problematiek ervaren. Het leven is zo ingewikkeld en staat vaak zo ver af van wat we als mens nodig hebben dat we eigenlijk ons slimme lijf dankbaar moeten zijn dat we veelal zo goed functioneren.

Wanneer een copingmechanisme een probleem wordt

Uiteindelijk is het vaak onbegonnen werk zijn het echte nulpunt, het moment dat iets ontstond, te ontdekken. Gelukkig is het al voldoende het bestaan van een strategie te herkennen en erkennen.

Eén ding wil ik graag duidelijk maken: de strategie is niet de vijand. De strategie is een oude vriend, een bondgenoot die tot veiligheid tot doel had op een moment dat die ver weg leek. Echter, als een strategie een eigen leven gaat leiden of een ‘normaal’ leven in de weg gaat staan, kan het tot problemen leiden. Dan is het zaak om de strategie te herkennen, bedanken voor diens goede intenties, maar er onmiskenbaar afscheid van te nemen.

Ik laat het best eenvoudig klinken, vind je niet? En dat is het ook. De weg tot dit punt is echter iets minder simpel. Soms zit dit mechanisme ver verstopt, qua tijdspad, maar ook onder laag op laag aan klachten die er overheen liggen. En dan moet je nog op het punt aanbelanden dat je er zelf iets aan wil doen. De enige die het echt oplossen ben jij namelijk zelf. Jij bent de enige die afscheid kan nemen van een bondgenoot die soms al voor je geboorte aan jouw zijde stond.

Schaduwwerk helpt je terug naar veiligheid

Gelukkig ben je niet alleen. En, zoals gezegd, je bent al een heel eind op weg als je het ziet. Veel heksen zijn met dit soort werk bezig wanneer ze het hebben over het doen van schaduwwerk. Schaduwwerk heeft een grote intuïtieve component en is daarom bij uitstek geschikt voor het stukje bij beetje ontrafelen van onbewuste patronen en laten gaan van dat wat jou niet (meer) dient. Tijden het doen van schaduwwerk helpen je eigen en het collectieve onderbewustzijn je te zien wat je bewuste zelf over het hoofd ziet.

Dit onderdeel van de magische praktijk is daarom altijd al belangrijk geweest in mijn wise woman werk. Werken met iemand, waarvan je weet dat je deze onvoorwaardelijk kunt vertrouwen, helpt namelijk, of je het nu schaduwwerk noemt of niet. Het is immers lastiger om jezelf helder te zien dan een ander. Een partner bij dit soort werk kan dan uitkomst bieden. Het is trouwens wel zo dat met ervaring het vermogen jezelf helder te zien groter wordt. Hoe sterker je intuïtie en jouw vermogen het te lezen en te vertrouwen, hoe beter je thuis raakt in jouw schaduwkanten.

Intuïtie trainen om schaduwwerk te bevorderen

Je kunt hierop oefenen door je intuïtie te trainen. Veel divineren en orakelen helpt hierbij. Voor veel mensen is het lastig om hun rationele geest hierbij uit te zetten. Deze kun je omzeilen door automatisch te schrijven of praten. Trek bijvoorbeeld een tarotkaart. Noteer meteen het eerste dat in je opkomt of spreek het hardop uit. In het laatste geval is het gebruik van opnameapparatuur handig. Laat er geen tijd tussen vallen, want dan ga je zaken overdenken. Doe dit dagelijks en je zult zien dat je hoofd steeds minder vaak tussen jou en je intuïtie in gaat staan en je alles helderder gaat zien.

Om je effectiviteit te vergroten is het belangrijk dat je rondom het oefenen hiermee alvast rust in je hoofd brengt. Divineer en orakel dus nooit midden op een drukke dag wanneer je je logische brein volop aan het gebruiken bent. Bouw vooraf en achteraf rust in. Leg alles klaar. Ga vervolgens rustig zitten, drink een kop thee zonder tegelijkertijd iets anders te doen. Mediteer vervolgens en doe daarna pas je ding. Bij sommige mensen helpt lichamelijke activiteit om bij hun intuïtie te komen. Die zouden alles klaar kunnen leggen en vervolgens meditatief wandelen of dansen. Probeer verschillende dingen uit om te kijken wat werkt voor jou.

Geduld is de sleutel

Belangrijk in dit proces is om geduld te hebben. Verwacht niet dat je binnen een maand je beperkende gewoontes, gedachtes en gedrag om zeep hebt geholpen. Ze zijn waarschijnlijk best lang in je leven geweest. We hebben tegenwoordig weinig geduld en een korte attentiespanne en verwachten vaak snel of zelfs onmiddellijk resultaat. Dit zit echter gegarandeerd in de weg van een duurzame oplossing.

Dus wees lief voor jezelf en vier kleine successen. En realiseer je dat de richting waarin jij je nu ontwikkelt jou op de lange termijn veel zal brengen.